Η ΑΠΟΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΑΝΑΓΚΑΙΑ

[Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα των συντακτών, 31 Ιουλίου 2013]

Γιώργος Ν. Οικονόμου

Δρ Φιλοσοφίας

yoroiko@yahoo.gr

Η ΑΠΟΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΑΝΑΓΚΑΙΑ

Η ακροδεξιά εξουσία επιβάλλει, μεταξύ των άλλων επαχθών νεοφιλελεύθερων μέτρων, αποκρατικοποιήσεις οργανισμών και απολύσεις στον δημόσιο τομέα, όχι με ορθολογικά κριτήρια αλλά αυθαιρέτως και αυταρχικώς. Απολύει λ.χ. υπαλλήλους της ΕΡΤ και καθηγητές, αλλά δεν απολύει ιερείς και  μητροπολίτες, οι οποίοι μισθοδοτούνται από τα χρήματα των φορολογουμένων. Η Ελλάς είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη και ίσως στον κόσμο που οι θρησκευτικοί υπάλληλοι είναι κρατικοί υπάλληλοι. Είναι η μόνη χώρα στην οποία δεν έχει γίνει χωρισμός κράτους και εκκλησίας – μόνο στις μουσουλμανικές χώρες συμβαίνει κάτι τέτοιο. Ο χωρισμός αυτός είναι σήμερα αναγκαίος και επιβάλλεται για έναν επί πλέον λόγο: την απαλλαγή της κοινωνίας από ένα ετήσιο οικονομικό βάρος της τάξεως των 350 εκατ. ευρώ – τόσο κόστιζαν το 2010 οι μισθοί των ιερέων και μητροπολιτών. Ταυτοχρόνως με τον χωρισμό θα γίνει μείωση του κρατικού τομέα κατά 10.000 ιερωμένους υπαλλήλους και έτσι δεν θα χρειασθεί να απολυθούν άλλοι δημόσιοι υπάλληλοι που είναι χρήσιμοι για τη λειτουργία των δημοσίων οργανισμών και παράγουν κοινωνικό έργο.

            Το δημόσιο ταμείο οφείλει να μισθοδοτεί τον απαραίτητο αριθμό υπαλλήλων που προσφέρουν υπηρεσίες στο κοινωνικό σύνολο και στο κοινό αγαθό. Όμως οι ιερείς και οι μητροπολίτες δεν προσφέρουν τέτοιες υπηρεσίες στα πραγματικά προβλήματα της κοινωνίας^. είναι μεν κρατικοί υπάλληλοι αλλά όχι δημόσιοι, δεν είναι χρήσιμοι για το δημόσιο αγαθό. Χωρίς κρατικούς ιερείς και μητροπολίτες δεν θα σταματήσει  η πραγματική ζωή, χωρίς όμως δημόσιους διδασκάλους, καθηγητές, γιατρούς, δημοτικούς υπαλλήλους ο δημόσιος βίος αποσυντίθεται και το κοινό αγαθό εξαλείφεται.  Οι ιερείς και οι μητροπολίτες ασχολούνται με τελετές, κηρύγματα και ηθικολογίες,  που αφορούν τον ηθικό και μεταφυσικό κόσμο των πιστών ενός μόνο θρησκευτικού δόγματος. Όμως εν Ελλάδι συγκαταβιούν και άλλες θρησκευτικές μειονότητες - μουσουλμάνοι, καθολικοί, διαμαρτυρόμενοι, εβραίοι, πολυθεϊστές, βουδιστές, καθώς και άθεοι, αγνωστικιστές, άθρησκοι. Πρέπει λοιπόν οι ορθόδοξοι ιερείς και μητροπολίτες να μισθοδοτούνται από την ίδια την ορθόδοξη εκκλησία, η οποία διαθέτει μεγάλη αφορολόγητη περιουσία. Είναι άδικο τα χειμαζόμενα από την κρίση κοινωνικά στρώματα να επιβαρύνονται και με έξοδα θρησκευτικών κρατικών υπαλλήλων που δεν εργάζονται προς όφελος της κοινωνίας, προς όφελος του δημοσίου.

Επίσης η εκκλησία διαχειρίζεται μεγάλη περιουσία κινητή και ακίνητη - οικόπεδα, κτίρια, επιχειρήσεις, τραπεζικές καταθέσεις, ομόλογα - συνεπώς αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του καπιταλιστικού συστήματος. Κεφαλαιοκράτης δεν είναι μόνο ο ιδιώτης κάτοχος των μέσων παραγωγής, αλλά και ο διαχειριστής μεγάλης περιουσίας, όπως είναι η εκκλησία. Θα πρέπει λοιπόν η τελευταία, εφ’  όσον είναι υπέρ της ελεύθερης αγοράς, να λειτουργεί με τους όρους της ελεύθερης αγοράς ως ιδιώτης, όχι ως κρατικός προστατευόμενος και προνομιούχος οργανισμός. Συνιστά αδικία το γεγονός πως η εκκλησία ενώ μισθοδοτείται από τους φορολογούμενους τα έσοδά της όμως από βαφτίσια, γάμους, κηδείες, μνημόσυνα, παγκάρι, δίσκους, δωρεές, από την κινητή και ακίνητη περιουσία της, όχι μόνο δεν εισπράττονται από αυτούς αλλά ούτε φορολογούνται ούτε καν ελέγχονται. Αυτό σημαίνει κράτος εν κράτει.        

Υπάρχει επομένως μία τεράστια συμπαιγνία μεταξύ κρατικής εξουσίας και εκκλησίας. Η μεν πρώτη με την κρατικοποίηση της δεύτερης εκμαιεύει τη συναίνεση αυτής, η δε εκκλησία απομυζά τους κρατικούς πόρους, στερώντας τους από τη δεινοπαθούσα κοινωνία. Και οι δύο  επιδεικνύουν υποκρισία, κυνισμό και αναλγησία για τα προβλήματα και τη δεινή κατάσταση της κοινωνίας, παρά τις περί του αντιθέτου πομπώδεις διακηρύξεις.

Είναι εμφανές πως τα διαπλεκόμενα και πελατειακά κόμματα της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ δεν προτίθενται να προβούν στη λύση του μεγάλου προβλήματος και της μεγάλης αδικίας. Σημειωτέον ότι το ΠΑΣΟΚ αρχικώς είχε στο πρόγραμμά του τον χωρισμό κράτους και εκκλησίας, όμως ποτέ δεν προέβη σε υλοποίηση, ενώ επί Σημίτη τον απάλειψε και από το πρόγραμμα. Αποδεικνύεται, δηλαδή, πως το εν λόγω ζήτημα είναι ταμπού και σε αυτό το ταμπού φαίνεται να υποκλίνεται και η Αριστερά. Η τελευταία έχει μεν στο πρόγραμμά της τον χωρισμό, αλλά δεν εξηγεί τι σημαίνει αυτός και πώς θα πραγματοποιηθεί. Είναι μάλλον σίγουρο πως μία κυβέρνηση της Αριστεράς θα μεταθέσει το ζήτημα στο μακρυνό μέλλον, με διάφορες προφάσεις περί συγκυριών, συσχετισμών δυνάμεων ή διαφόρων προτεραιοτήτων, αποτυγχάνοντας για μία ακόμη φορά και οδηγώντας την κοινωνία σε ένα επί πλέον αδιέξοδο.

Το ζήτημα του χωρισμού κράτους και εκκλησίας δεν είναι δευτερεύον ζήτημα, αλλά κομβικό και ζωτικής σημασίας για τη συγκρότηση πολιτικής κοινωνίας, η οποία καρκινοβατεί. Χωρίς πολιτική κοινωνία είναι αδύνατη  οποιαδήποτε ουσιαστική μεταρρυθμιστική προσπάθεια. Εάν η αναγκαία αποκρατικοποίηση της εκκλησίας δεν γίνει τώρα, σε συνθήκες μεγάλης χρεοκοπίας, κοινωνικής εξαθλίωσης και ανθρωπιστικής κρίσης, θα φαλκιδευθεί η πολιτική αναγέννηση, που έχει ανάγκη η χώρα. Το ζήτημα αυτό είναι όχι μόνο οικονομικής και κοινωνικής τάξεως, αλλά πρωτίστως ζήτημα ισονομίας και δικαιοσύνης –δικαιοσύνης πολιτικής, όχι θρησκευτικής.