ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ ΧΩΡΙΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ

 

[Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών, 21  Φεβρουαρίου 2025]

 

Γιώργος Ν. Οικονόμου

Διδάκτωρ Φιλοσοφίας, συγγραφέας

oikonomouyorgos.blogspot.com

 

ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ ΧΩΡΙΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ

 

          Οι τελευταίες εξελίξεις στον χώρο της δικαστικής και της κυβερνητικής εξουσίας, με αφορμή σημαντικά εγκληματικά γεγονότα (τηλεφωνικές υποκλοπές, Τέμπη, νεκροί στην Πύλο) ξαναθέτουν επιτακτικά στο κέντρο των συζητήσεων το μέγιστο πρόβλημα της  δικαιοσύνης. Η απουσία δικαιοσύνης και μια σειρά από άλυτα θεσμικά και συνταγματικά ζητήματα που η κυβερνητική, η δικαστική και η νομοθετική εξουσία δεν επιθυμούν και δεν είναι ικανές να λύσουν έχουν οδηγήσει στη σημερινή αδιέξοδη κατάσταση και έχουν δημιουργήσει ένα τοξικό κλίμα, με υπεύθυνες τις πιο πάνω εξουσίες, δηλαδή το σύνολο των θεσμών που συγκροτούν το πολιτικό σύστημα.

            Η αίσθηση που επικρατεί σε ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας είναι ότι οι θεσμοί έχουν ευτελισθεί πολύ και ότι για τα μεγάλα εγκλήματα που έχουν γίνει από την πλευρά του κράτους άμεσα υπεύθυνη είναι η κυβέρνηση Μητσοτάκη, η οποία επί πλέον προσπαθεί με κάθε τρόπο να τα συγκαλύψει. Εδώ εκδηλώνεται το κοινό περί δικαίου αίσθημα από το οποίο βρίσκεται  μακράν η Δικαστική εξουσία, η οποία αδιαφορεί παντελώς για την εφαρμογή της δικαιοσύνης. Πράγματι, ενώ είναι εμφανές  ότι η κυβέρνηση ενέχεται σε αυτά τα εγκλήματα η δικαστική εξουσία έχει γίνει θεραπαινίδα της κυβέρνησης και συμβάλλει ουσιαστικά στην συγκάλυψη με ένα σύνολο ενεργειών που απάδει με τον υποτιθέμενο σκοπό της, την απονομή δικαιοσύνης.

Και εδώ πρέπει να διευκρινισθεί ότι άλλο πράγμα είναι η δικαστική εξουσία και άλλο η δικαιοσύνη. Αυτό αποδεικνύεται τις τελευταίες  δεκαετίες που η δικαστική εξουσία όχι μόνο δεν αποδίδει δικαιοσύνη αλλά την εμποδίζει με ποικίλους τρόπους. Είναι συνεπώς λανθασμένη η χρήση του όρου «δικαιοσύνη» όταν πρόκειται να αναφερθεί απλώς η δικαστική εξουσία, όπως γίνεται τελευταίως παντού, σε τηλεοράσεις, εφημερίδες, από πολιτικούς, πανεπιστημιακούς, δημοσιογράφους, διανοουμένους, δεξιούς, κεντρώους, αριστερούς. Η σύγχυση αυτή, σκόπιμη ή ανεπίγνωστη, διαδίδει μια ασαφή έννοια με αποτέλεσμα να δημιουργείται η εντύπωση ότι υπάρχει δικαιοσύνη. Η αλήθεια όμως είναι ότι υπάρχει Δικαστική εξουσία, αλλά όχι δικαιοσύνη.

            Θα πρέπει να σημειωθεί ότι μέρος της δικαστικής εξουσίας αποτελεί και η Βουλή για τις περιπτώσεις ευθύνης βουλευτών και υπουργών. Αλλά όπως έχει αποδειχθεί τις τελευταίες δεκαετίες ούτε αυτή μπορεί, ούτε θέλει να αποδώσει δικαιοσύνη. Κραυγαλέα παραδείγματα οι περιβόητες «εξεταστικές» και «προανακριτικές» επιτροπές της Βουλής, οι οποίες δεν εξυπηρετούν τίποτε άλλο παρά την συγκάλυψη των ενόχων και την κοροϊδία της κοινωνίας. Ουδεμία από αυτές τις επιτροπές διαλεύκανε κάποια υπόθεση για να δικασθούν οι ένοχοι υπουργοί (βλ. Siemens, Novartis). Χαρακτηριστικό παράδειγμα η τελευταία «εξεταστική» επιτροπή για το έγκλημα των Τεμπών με τον απαράδεκτο δεξιό πρόεδρό της να θέλει εμφανώς να κλείσει βιαστικά την υπόθεση προς όφελος της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Δεν είναι δύσκολο να εικάσει κάποιος ότι την ίδια τύχη θα έχει και η προαναγγελθείσα προανακριτική για τα Τέμπη.

            Οι κυβερνητικοί και δικαστικοί χειρισμοί στην υπόθεση των Τεμπών εμπεριέχουν τρία συνδεόμενα εγκλήματα. Πρώτον, αυτήν την ίδια την μετωπική σύγκρουση των δύο τρένων με τους 57 νεκρούς, τους πολλούς τραυματίες και το μυστηριώδες επικίνδυνο φορτίο της εμπορικής αμαξοστοιχίας. Δεύτερον, την προσπάθεια συγκάλυψης των αιτίων και των ενόχων και τρίτον, τον ανάλγητο κυνικό εμπαιγμό των συγγενών των θυμάτων επί δύο έτη! Τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ένοχοι δεν είναι μόνο ο Τριαντόπουλος και ο Καραμανλής, είναι το ίδιο το Μαξίμου. Άλλωστε το Μαξίμου ήταν επίσης ο οργανωτής και ενορχηστρωτής και στην υπόθεση των υποκλοπών, η οποία συγκαλύφθηκε με την βοήθεια της δικαστικής εξουσίας (Άρειος Πάγος).      

            Πώς φθάσαμε σε αυτή την παρακμιακή κατάσταση; Το πολιτικό σύστημα όπως έχει διαμορφωθεί, επιτρέπει στην κυβέρνηση του Μητσοτάκη να ελέγχει όλους τους νευραλγικούς τομείς του κρατικού και μη μηχανισμού: την δικαστική εξουσία, την νομοθετική (αφού έχει την πλειοψηφία στη Βουλή), την εκτελεστική, τα κρατικά ΜΜΕ και τα ιδιωτικά ΜΜΕ (με την εξαγορά τους από τον Πέτσα), την αστυνομία, το λιμενικό, την προεδρία της χώρας (με τον αμφιλεγόμενο Τασούλα), τον ευρωπαίο επίτροπο Μεταφορών (Τζιτζικώστα) και έχει αγαστές σχέσεις με την κρατικοποιημένη και πάντοτε δεξιοφέρνουσα Εκκλησία. Είναι εμφανές ότι στο σύστημα αυτό η ανεξαρτησία των εξουσιών δεν υπάρχει, ούτε η αρχή της πλειοψηφίας αφού κυβερνά το 41% και ο κοινοβουλευτισμός  υφίσταται μόνο κατ’ όνομα, ενώ στην ουσία πρόκειται για αιρετή μοναρχία, διότι ο Μητσοτάκης δεν ελέγχεται από κανένα όργανο ούτε λογοδοτεί σε κάποιο, είναι ο απόλυτος μονάρχης με αλαζονικές και επεκτατικές διαθέσεις, αδίστακτος για κάθε αυταρχισμό και συνταγματική εκτροπή όπως έδειξε και η παράκαμψη του άρθρου 16 του Συντάγματος για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια και η αποδυνάμωση όλων των ανεξάρτητων αρχών - ένας μελλοντικός Βοναπάρτης. Εν ολίγοις μπορεί να γίνει λόγος για μεγάλη κρίση και απαξίωση των θεσμών που οδηγεί στην πολτοποίησή τους, ματαιώνοντας κάθε φιλελεύθερο χαρακτηριστικό της δεξιάς παράταξης.

Βασική αρχή του Διαφωτισμού για την συγκρότηση πολιτικής κοινωνίας, όπως εκφράσθηκε στα βασικά κείμενα των φιλελεύθερων φιλοσόφων και των επαναστάσεων, ήταν η δικαιοσύνη. Ο Καντ λ.χ. αναφέρει ως θεμελιώδη αρχή του δικαίου το Fiat justitia, pereat mundus, το οποίο ερμηνεύει ως: «Ας επικρατήσει δικαιοσύνη και ας χαθούν όλοι οι απατεώνες της γης». Θα τολμούσαμε να το διορθώσουμε σε: Να επικρατήσει δικαιοσύνη για να χαθούν όλοι οι απατεώνες. Αυτή είναι η γενική απαίτηση. Αυτό απαιτούν οι συγγενείς των αδικοχαμένων νέων και μαζί τους όλη η κοινωνία, εκτός ίσως των δεξιών. Δικαιοσύνη όμως δεν μπορεί να αποδοθεί από την υπάρχουσα κυβέρνηση, την υπάρχουσα Δικαστική εξουσία και το υπάρχον πολιτικό σύστημα.    

Πρέπει λοιπόν να αλλάξουν πολλά. Άμεση προτεραιότητα είναι να φύγει η κυβέρνηση αυτή και οι ανώτατοι διαπλεκόμενοι δικαστικοί του Αρείου Πάγου, η δε κοινωνία να αναδείξει υγιείς δυνάμεις για μια εκ βάθρων αλλαγή του πολιτικού συστήματος και εξυγίανση του πολιτικού και δικαστικού βίου. Οι συνταγματικές και θεσμικές αλλαγές, που έπρεπε να είχαν γίνει ήδη από το 2011 μετά την χρεοκοπία της χώρας η οποία απέδειξε την ανικανότητα και αποτυχία του πολιτικού συστήματος, επιβάλλεται να γίνουν τώρα επειγόντως. Το πολιτικό σύστημα όπως οργανώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες απέτυχε σε βασικά ζητήματα, εξεμέτρησε το ζην. Είναι καιρός πια να αποδυναμωθεί αυτό το εξαμβλωματικό ολιγαρχικό σύστημα διακυβέρνησης και η κοινωνία να συμμετάσχει στις αποφάσεις και στον έλεγχο της εξουσίας. Κάποιες βασικές θεσμικές αλλαγές μπορεί να είναι οι εξής:  

--Ανεξαρτησία της Δικαστικής εξουσίας από την κυβερνητική

και την Νομοθετική, αναδιάρθρωσή της με αλλαγή της λειτουργίας

 της και του τρόπου ανάδειξης των δικαστών

--Κατάργηση βουλευτικής και υπουργικής ασυλίας

--Κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών στο πρώτο κόμμα

  και συνταγματική κατοχύρωση της απλής αναλογικής

             --Ουσιαστικά δημοψηφίσματα για βασικά ζητήματα    

             --Χωρισμός της Εκκλησίας από το κράτος

Για να επιτευχθούν οι αλλαγές αυτές, ίσως και άλλες, χρειάζεται μια ευρύτερη κοινωνική κινητοποίηση που θα συγκροτηθεί σε πολιτικό υποκείμενο με διαβούλευση και ισχυρή βούληση για να τις αναδείξει.