ΕΥΡΩ Ή ΔΡΑΧΜΗ: ΨΕΥΔΗ ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

[Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών, 28 Ιουνίου 2016]

Γιώργος Ν. Οικονόμου

Διδάκτωρ Φιλοσοφίας, συγγραφέας

ΕΥΡΩ Ή ΔΡΑΧΜΗ: ΨΕΥΔΗ ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ

ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

            Σε μεγάλο μέρος του αριστερού πολιτικού κόσμου και των αριστερών οικονομολόγων υπάρχει η άποψη πως στη δύσκολη κατάσταση που διέρχεται η χώρα η λύση θα ήταν η έξοδος από την Ευρωζώνη ή ακόμα και από την ίδια την Ε.Ε. Όμως η άποψη αυτή αντιστρέφει την προτεραιότητα στόχων και επί πλέον συγκαλύπτει την πηγή των προβλημάτων. Η αιτία των προβλημάτων που ενέσκηψαν στην Ελλάδα δεν είναι το ευρώ. Η δαιμονοποίηση του ευρώ και η εξιδανίκευση της δραχμής αποπροσανατολίζει τον κόσμο από τις πραγματικές αιτίες της χρεοκοπίας, απαλλάσσει το πολιτικό σύστημα και τη διακυβέρνηση των δύο κομμάτων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ από τις κολοσσιαίες ευθύνες τους, συγκαλύπτει τις παθογένειες του συστήματος και τις αλλοπρόσαλλες κυβερνητικές πολιτικές που κυριάρχησαν τα τριάντα πέντε έτη από το 1974 μέχρι το 2009.  

            Για τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας δεν φταίει το ευρώ, αλλά η φοροδιαφυγή, η έλλειψη μίας αναπτυξιακής στρατηγικής, η μη παραγωγικότητα της βιομηχανίας, η εγκατάλειψη της αγροτικής παραγωγής, η στρεβλή ανάπτυξη, οι χρόνιες ανισορροπίες της οικονομίας. Φταίει η διαφθορά, η διαπλοκή, ο παρασιτικός υπερτροφικός κρατικός τομέας, οι ανίκανες διακυβερνήσεις των δύο κομμάτων που ευνόησαν όλα αυτά και οδήγησαν στην υπερχρέωση και στα δημοσιονομικά ελλείμματα. Η αιτία της χρεοκοπίας είναι το αποτυχημένο πολιτικό σύστημα με την ολιγαρχική διάρθρωση και τη μοναρχική χροιά του πρωθυπουργοκεντρισμού, το οποίο δεν ελέγχεται από πουθενά, δεν δίνει λόγο και λογαριασμό σε κανένα ανεξάρτητο δικαστικό ή πολιτικό όργανο ούτε στο κοινωνικό σώμα ένεκα της βουλευτικής  και υπουργικής ασυλίας.

              Η πρόταση εξόδου από την ευρωζώνη και η επιστροφή στην υποτιμημένη δραχμή μεταθέτει τα προβλήματα από το παρόν στο μέλλον. Είναι το άλλοθι να μην αντιμετωπισθεί η πραγματική κατάσταση της οικονομίας και οι δυσλειτουργίες της. Είναι υπεκφυγή για να μην υπάρξει μετωπική σύγκρουση με το σύστημα της διαπλοκής, του πελατειακού καθεστώτος και των συντεχνιών. Είναι το πρόσχημα για αναβολή στην αντιμετώπιση των δομικών  προβλημάτων στην οικονομία, στις επιχειρήσεις, στον κρατικό τομέα, στο σύστημα διακυβέρνησης και στους ολιγαρχικούς θεσμούς.

            Η άποψη ότι για τα Μνημόνια φταίει το ευρώ δεν είναι αλήθεια. Εάν ήταν αλήθεια τότε θα έπρεπε να είχαν φτάσει στην κατάσταση της χρεοκοπημένης Ελλάδας και όλες οι υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης, πράγμα που δεν συμβαίνει. Οι περισσότερες αν και έχουν ως κοινό  νόμισμα το ευρώ δεν έχουν την κατάντια της Ελλάδας. Όσον αφορά  τις χώρες που είχαν οικονομικό πρόβλημα όπως η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Κύπρος, αυτές έχουν αρχίσει να συνέρχονται μετά την επιβολή των Μνημονίων και εξέρχονται στις αγορές με ευνοϊκούς όρους δανεισμού. Και φυσικά ούτε διανοήθηκαν να εξέλθουν από την Ευρωζώνη και να οδηγηθούν στα εθνικά νομίσματα. Υποχρεώθηκα και αυτές σε προγράμματα εξυγίανσης, τα εφάρμοσαν και άρχισαν να αναρρώνουν. Τα προβλήματα αυτών των χωρών οφείλονταν κυρίως στο τραπεζικό τους σύστημα και όχι τόσο στο κρατικό χρέος και στο δημοσιονομικό έλλειμμα που ήταν η περίπτωση της Ελλάδας. Το γεγονός πως η Ελλάς παραμένει ακόμα σε καθεστώς Μνημονίων εδώ και επτά έτη φανερώνει την πλήρη ανικανότητα του πολιτικού συστήματος, στο οποίο συμπεριλαμβάνεται πλέον και η κυβερνώσα Αριστερά.

            Το νόμισμα είναι ένα μέσον, δεν είναι η αιτία των προβλημάτων. Για χώρες όπως η Ελλάς, με ασθενική οικονομία και παραγωγή, το ισχυρό νόμισμα, όπως το ευρώ, οξύνει ίσως τα προβλήματα αλλά δεν τα δημιουργεί. Βεβαίως ήταν τεράστιο λάθος να εισέλθει η βαλκάνια Ελλάς εντελώς απροετοίμαστη και με παραποιημένα στοιχεία στην ευρωζώνη, αλλά θα είναι και μεγάλο λάθος να εξέλθει με τον τρόπο που προτείνεται από ανεύθυνους αριστερούς και από ανερμάτιστους εθνικιστές νεοναζιστές.    

            Η συζήτηση θα πρέπει λοιπόν να μην εγκλωβισθεί στο δίλημμα «ευρώ ή δραχμή;», «μνημόνιο ή άτακτη χρεοκοπία», αλλά να ανοιχθεί σε άλλον ορίζοντα, στον ορίζοντα των ριζικών αναδιαρθρώσεων, αναδομήσεων και μεταρρυθμίσεων που είναι αναγκαίες στο υπάρχον πολιτικό σύστημα. Αυτές θα επιτρέψουν την ουσιαστική ενημέρωση της κοινωνίας, τη συμμετοχή της στις αποφάσεις και στον έλεγχο της εξουσίας. Τότε θα είναι σε θέση να αποφασίσει η ίδια η κοινωνία τι θέλει πραγματικά και να αναλάβει ενσυνειδήτως και με ευθύνη τις συνέπειες των αποφάσεών της.

            Η αλλαγή πολιτικού προσανατολισμού επιβάλλεται και από το γεγονός πως το σύστημα αποδείχθηκε ανίκανο επτά έτη μετά τη χρεοκοπία, ακόμη και με την κυβέρνηση της Αριστεράς, να προβεί σε ορισμένες βασικές μεταρρυθμίσεις, όπως μείωση των υπέρογκων στρατιωτικών δαπανών, χωρισμό κράτους και εκκλησίας, μείωση του αριθμού των βουλευτών και κατάργηση των οικονομικών προνομίων τους, κατάργηση της βουλευτικής και υπουργικής ασυλίας, νομοθέτηση δημοψηφισμάτων και άλλες συνταγματικές αλλαγές. Αυτό το αποτυχημένο ολιγαρχικό κλεπτοκρατικό σύστημα πρέπει να αλλάξει, πράγμα που είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για οποιοδήποτε περαιτέρω βήμα. Συνεπώς, χρειάζεται απεμπλοκή από ψευδή διλήμματα, όπως «ευρώ ή δραχμή;», «Τσίπρας ή Μητσοτάκης;», «ΣΥΡΙΖΑ ή ΝΔ;», «Αυτοδύναμη κυβέρνηση ή συμμαχική;» και προσανατολισμός στα πραγματικά προβλήματα, στον εκδημοκρατισμό του συστήματος. Η δημοκρατία είναι στόχος, αλλά και πορεία, η οποία χαράσσεται, όχι από αποτυχημένα κόμματα και ανίκανους πολιτικούς, αλλά από την ίδια την κοινωνία.