[Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών, 20 Ιανουαρίου 2025]
Γιώργος Ν. Οικονόμου
Διδάκτωρ Φιλοσοφίας, συγγραφέας
Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΣΗΜΙΤΗ
ΣΤΗΝ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ ΤΟΥ 2010
Ένα σημαντικό στοιχείο που δεν επισημάνθηκε από τα αφιερώματα στον εκλιπόντα πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη ήταν η συμβολή του στην καταστροφική πορεία της χώρας. Όλες οι κυβερνήσεις της Μεταπολίτευσης συνέβαλαν η κάθε μία με τον τρόπο της στην πορεία προς την χρεοκοπία του 2010. Η διακυβέρνηση του Κώστα Σημίτη (1996-2000 και 2000-2004) συνέβαλε και αυτή με τον τρόπο της, είτε με τις αρνητικές αποφάσεις της είτε με τις παραλείψεις της είτε με την ανικανότητά της. Πρώτα δείγματα της προβληματικής κατάστασης του χρέους και των δημοσίων ελλειμμάτων είχε δώσει ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου το 1993 όταν δήλωνε: «Ή η χώρα θα αφανίσει την υπερχρέωσή της ή η υπερχρέωση θα αφανίσει την χώρα. Το δημόσιο χρέος έχει γονατίσει τον προϋπολογισμό του κράτους».
Αργότερα, το 1997 η «έκθεση Σπράου» αποτύπωνε τα μεγάλα προβλήματα της οικονομίας, των ταμείων και του ασφαλιστικού. Όμως αντί να ληφθούν μέτρα γίνεται η εξωπραγματική και παράλογη ανάληψη των Ολυμπιακών αγώνων το 1997, με αποτέλεσμα η χώρα να εγκλωβισθεί στην αύξηση του δανεισμού και του χρέους μέχρι το 2004 που έγινε η Ολυμπιάδα. Ο Σημίτης, ήδη πρωθυπουργός από το 1996, δεν είχε τη διορατικότητα και το σθένος να αρνηθεί την υποψηφιότητα της Ελλάδας για την ανάληψη της καταστρεπτικής Ολυμπιάδας, οπότε την χρεώνεται εξ ολοκλήρου.[1] Φυσικά από τον υπέρογκο δανεισμό επωφελήθηκαν οι επιχειρηματίες, οι τράπεζες, τα ΜΜΕ, οι κατασκευαστικές εταιρείες και τα συνήθη παρακυβερνητικά λαμόγια (το μεγάλο φαγοπότι), ενώ ο λογαριασμός στάλθηκε στα συνήθη υποζύγια, στα μεσαία και τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα.
Επίσης το 1999-2000 η Ελλάς συνταράσσεται από το σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου, κατά το οποίο η χρηματιστηριακή φούσκα παρουσιάσθηκε από τον Σημίτη και τον τότε υπουργό Οικονομίας Γιάννο Παπαντωνίου ως ένδειξη της αναπτυξιακής δυναμικής της ελληνικής οικονομίας και της «ισχυρής Ελλάδας»! Στην ουσία επρόκειτο για ενορχηστρωμένη «κλοπή» των αποταμιεύσεων των μικρομεσαίων στρωμάτων από τις μεγάλες εταιρείες, επιχειρήσεις, τράπεζες και διαπλεκόμενους πολιτικούς. Η ευθύνη της κυβέρνησης Σημίτη για τη φούσκα αυτή ήταν μεγάλη.
Επίσης ο Κ. Σημίτης ενώ είχε ως σύνθημα τον «εκσυγχρονισμό» εν τούτοις διόγκωσε έτι περαιτέρω τον κρατισμό και αύξησε τις κρατικές δαπάνες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η μετοχοποίηση της ΔΕΗ το 2001, που συνδυάσθηκε με την ανάληψη του οικονομικού βάρους των συντάξεων των πρώην υπαλλήλων της επιχείρησης από τον κρατικό προϋπολογισμό. Με την πράξη αυτή ο κρατικός προϋπολογισμός είχε δαπανήσει για τις συντάξεις μέχρι το 2010 ποσό υπερδιπλάσιο από τις εισπράξεις του κράτους που προήλθαν από τη μετοχοποίηση της ΔΕΗ! Επίσης η κυβέρνηση Κ. Σημίτη δεν μερίμνησε για το μεγάλο και μόνιμο εξωτερικό και δημοσιονομικό έλλειμμα ούτε για την αναδιοργάνωση της παραγωγής. Αντιθέτως, στήριξε τις συντεχνίες του Δημοσίου (ΔΕΚΟ), τους εργολάβους του Δημοσίου και τις τράπεζες. Θεώρησε, λανθασμένα, πως η επέκταση των τραπεζών και των εργολάβων στις γειτονικές χώρες θα ισοφάριζε την έλλειψη εσωτερικής παραγωγής. Στα πλαίσια της «αναπτυξιακής πολιτικής» του Σημίτη ήταν και η κατασκευή δώδεκα καζίνων εκ των οποίων λειτούργησε το ένα μόνο!
Όμως, το 2000 η Goldman Sachs βοήθησε την κυβέρνηση Σημίτη να δανεισθεί κρυφά μερικά δισ. ευρώ και εν συνεχεία με ψευδή στοιχεία για χρέος και ελλείμματα (δημιουργική λογιστική Σημίτη) εισήλθε στην ΟΝΕ (ευρωζώνη) με πραγματικό χρέος 107% του ΑΕΠ.[2] Ο Κ. Σημίτης πανηγυρίζοντας ασυστόλως την είσοδο της Ελλάδας στην ΟΝΕ το καλοκαίρι 2000, σε ομιλία του στο Ζάππειο έλεγε: «Σήμερα τελειώνει οριστικά η εικόνα μιας Ελλάδας μικρής και ανασφαλούς. Μιας χώρας που βρισκόταν στο περιθώριο των μεγάλων διεθνών εξελίξεων. Σήμερα η Ελλάδα είναι ισχυρή. Μπαίνουμε στην ΟΝΕ με το σπαθί μας. Οι κόποι, οι προσπάθειες και οι θυσίες του ελληνικού λαού πιάσαν τόπο». Το πόσο ισχυρή ήταν αποδείχθηκε λίγα χρόνια μετά. Τι να σχολιάσει κανείς; την αφέλεια, την ανικανότητα, τη δημαγωγία, τη συγκάλυψη ή τη φούσκα της όλης διακυβέρνησης Σημίτη;
Το τρίπτυχο «ισχυρή οικονομία» (άνοδος Χρηματιστηρίου), «ισχυρό νόμισμα» (είσοδος στην ΟΝΕ) και «ισχυρή διεθνώς Ελλάδα» (Ολυμπιάδα 2004) αποτέλεσαν τους τρεις μεγάλους μύθους («φούσκες») της διακυβέρνησης Σημίτη. Και οι τρείς συνετέλεσαν τόσο στην πορεία προς την χρεοκοπία όσο και στην παραπλάνηση των ευρύτερων στρωμάτων του πληθυσμού που είχε αρχίσει με την επίπλαστη δανεική ευημερία.
Tαυτοχρόνως, η απόπειρα μεταρρύθμισης του προβληματικού ασφαλιστικού το 2000-2001 με τα μέτρα Γιαννίτση, απέτυχε υπό την πίεση των συνδικάτων, των συντεχνιών του ΠΑΣΟΚ και των αντιπολιτευόμενων κομμάτων. Επίσης το 2001, με εμπνευστή τον δικολάβο συνταγματολόγο Βαγγέλη Βενιζέλο, υπουργό του Σημίτη, και με συναίνεση όλων των κομμάτων καθιερώθηκε συνταγματικώς η υπουργική ασυλία, παγκόσμια πρωτοτυπία, που επέτρεπε και ευνοούσε τη διαφθορά και την αλαζονεία των υπουργών. Ταυτοχρόνως ενώ η διαφορά οργίαζε στους κόλπους της κυβέρνησης (με Τσοχατζόπουλο, Παπαντωνίου, Μαντέλη, Τσουκάτο κ.ά.) ο Σημίτης έλεγε το απαράδεκτο «όποιος έχει στοιχεία να πάει στον εισαγγελέα», αρνούμενος να αναλάβει διερευνητικό έργο και την πολιτική ευθύνη. Επί Σημίτη δηλαδή τα χρόνια προβλήματα της χώρας συνεχίσθηκαν και διογκώθηκαν.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2008, τέσσερα έτη μετά το τέλος της πρωθυπουργίας του, ο Σημίτης έγραψε στην «Καθημερινή» ότι η χώρα έπρεπε να προσφύγει στο ΔΝΤ. Φυσικά η κατάσταση δεν έγινε άσχημη μόνο στην ολέθρια τετραετία 2004-2008 του Κώστα Καραμανλή κατά την οποία τα πράγματα ξέφυγαν εντελώς. είχε προετοιμασθεί δεόντως, όπως ήξερε καλά και ο ίδιος, στην διακυβέρνησή του στα προηγούμενα οκτώ έτη.[3] Συνεπώς ο Κ. Σημίτης είναι ένοχος και αυτός για την χρεοκοπία τόσο ως πρωθυπουργός (κυρίως) όσο και ως βασικός υπουργός όλων των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ.
[1] Υπέρ της ανάληψης της Ολυμπιάδας ήταν σύμπας ο οικονομικός, μιντιακός και πολιτικός κόσμος, εκτός του τότε ΣΥΝ. Εναντίον της Ολυμπιάδας ήταν επίσης και οργανώσεις της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, οικολογικές κινήσεις και πλήθος άλλων κινήσεων και κινητοποιήσεων οι οποίες καταγγέλθηκαν από τους υποστηρικτές ως «αντεθνικώς δρώντες»!
[2] Serge Halimi, «Bien mal acquis profite toujours», Le Monde diplomatique, Mars 2010, σ. 1. Η τράπεζα Goldman Sachs, που βοήθησε, έλαβε ως αποζημίωση 300 εκατ. δολλάρια!
[3] Για την συνέργεια και των άλλων κυβερνήσεων στην χρεοκοπία βλ. Γ.Ν.Οικονόμου, Η αποτυχία του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Πλαίσιο για μια νέα πολιτική δράση, Εξάρχεια, Αθήνα 2016. Από το βιβλίο αυτό αντλήθηκαν και τα στοιχεία για το παρόν κείμενο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου